Uitgesproken NUT!

In deze rubriek bespreekt een NUT-lid drie opmerkelijke uitspraken i.v.m. taal die hij of zij de afgelopen maanden heeft gehoord of gelezen. Deze keer: Anouk van Eerden van de Hanzehogeschool Groningen (Instituut voor Marketing Management en het Hanze Talencentrum). Anouk is hogeschooldocent Taalbeleid. Zij ontwikkelde onder andere voor het Hanze Talencentrum een cursus Formuleren in het Nederlands en een cursus Academisch schrijven.

 

Uitspraak: Primair/secundair onderzoek en mythologie
Waarzo: Tussenkop in scriptie
Hoezo: Bedoeld wordt ‘Primair/secundair onderzoek en methodologie’. Dat laatste woord is lastig en kennelijk gaat het om een moeilijk te doorgronden iets. Bij het eerste woord ‘primair/secundair’ kun je overigens ook vraagtekens zetten. Wat voor onderzoek is er nog meer? Bestaat er onderzoek dat niet primair en niet secundair is? Dat zou tertiair onderzoek moeten zijn. Nooit van gehoord. Dan is die hele combinatie primair/secundair overbodig. Wat overblijft, is zoiets als ‘Onderzoeksmethodologie’. Toch is ook dat nog een stap te ver, want onderzoeksmethodologie slaat op de leer van de onderzoeksmethode. Wat hier dus eigenlijk moet staan, is: Onderzoeksmethode.

 

Uitspraak: Cultuurrelativisme (lees: wegkijken) is exportmiddel nr. 1
Waarzo: Titel in NRC Handelsblad (20 september 2016)
Hoezo: Schrijven blijft lastig, maar deze titel roept wel erg veel vragen op. Wat voor beeld moet je je voorstellen bij ‘cultuurrelativisme’? De auteur weet het kennelijk zelf ook niet, want ter verduidelijking volgt ‘(lees: wegkijken)’. Waarom dan niet: ‘Wegkijken is exportmiddel nr. 1’? Ook dat is nog steeds vaag, maar het leest in ieder geval gemakkelijker. Nu zitten we nog met ‘exportmiddel’. Bedoelt de auteur echt dat wegkijken een middel is om te exporteren? Gaat het dan om een transportmiddel of een middel om de export te bevorderen? Vermoedelijk om het laatste, maar op dat punt ben je inmiddels wel afgehaakt.

 

Uitspraak: De organisatie zijn activiteiten die van groot belang zijn voor de organisatie zijn kritische succesfactoren.
Waarzo: Projectverslag van studenten
Hoezo: Het is niet gemakkelijk om de bovenstaande zin uit een projectverslag van een groep studenten te volgen. Hoewel bij ‘academische’ taalvaardigheid doorgaans gedacht wordt aan andere dingen dan correct formuleren, is die basis toch onmisbaar voor een heldere tekst. Bij deze zin moet je als het ware gaan vertalen om de betekenis te achterhalen. Je krijgt dan iets als: de activiteiten van de organisatie zijn bepalend voor haar succes. Wanneer je het zo formuleert, zie je veel gemakkelijker de open deur. Allicht zijn de activiteiten van een organisatie bepalend voor het succes. Kortom: veel woorden, niets zeggen, maar het duurt even voordat je dat als lezer doorhebt. Bij nader inzien is deze zin misschien juist heel knap geformuleerd.

(Anouk van Eerden, Hanze Talencentrum, Hanzehogeschool Groningen)