Als een Defensie collega inlogt op de beveiligde intranet omgeving, start Ubuntu op. Dit is afgeleid van Ubuntu ngumtu ngabanye abantu. In de Afrikaanse filosofie betekent het dat een persoon alleen een persoon is door andere mensen: I am because you are. Ubuntu onderstreept hoe verbonden we met elkaar zijn en hoe afhankelijk we onderling van elkaar zijn.
Het principe van Ubuntu sluit naadloos aan bij wat Defensie anno 2021 hard nodig heeft: goed personeel met een grote diversiteit aan achtergronden, persoonlijkheden, ervaringen en kwaliteiten. Op die manier kunnen we, zowel militair als burger, nog beter beschermen wat ons dierbaar is vanuit onze eigen taken en verantwoordelijkheden. Ubuntu is niet vanzelfsprekend in onze individualistische samenleving, het vergt continu aandacht. Om verbondenheid en onderlinge afhankelijkheid ons nog meer eigen te kunnen maken, moeten we investeren in elkaar.
Die investering begint op de Nederlandse Defensie Academie (NLDA), in de officiersopleidingen. Cadetten en adelborsten zijn het toekomstig leiderschap van de krijgsmacht. Zij gaan in hun carrière de organisatie verder vormgeven en moeten zich staande zien te houden in een steeds sneller veranderende wereld. Leiderschap valt of staat met communicatie. Anno 2021 staat de krijgsmacht middenin een diverse maatschappij, en dat betekent inclusieve communicatie. De cursus Oordeelvrij Communiceren met de “Gordon Methode” is door de Landmacht al omarmd en wordt derhalve aangeboden in het curriculum van het Cadettenbataljon van de Koninklijke Militaire Academie. Met een korte, maar intensieve, training worden hierin kennis en vaardigheden aangeboden, zodat aspirant-officieren in hun leiderschapsproces niet alleen bewust worden van hun eigen blik, maar ook verschillen bij hun ondergeschikten leren herkennen en zo een groep weten te smeden, opdat ze elkaar complementeren. Zichtbare en onzichtbare verschillen bij mensen, militairen en burgers, worden tastbaarder en zo beter opgenomen in de organisatie en dit komt ook ten goede aan rekrutering. Het gevoel van belonging wordt groter: betrokken worden, betrokken voelen en betrokkenheid ervaren.
Oordeelvrij communiceren gaat niet over politieke correctheid, of over het creëren van een utopie, of over een verplichting van bovenaf. Het gaat wel over samen actie ondernemen. Het gaat over dialoog en over hoe je met elkaar in gesprek blijft. Het gaat over een stuk bewustwording van je eigen invalshoek en de connectie met de ander en diens invalshoek. Het gaat over leiderschap en eigenaarschap en hoe je jezelf definieert in je communicatie met de ander. Uiteindelijk gaat het over hoe we met elkaar de organisatie sterker kunnen maken en behouden. Het gaat over hoe we gezamenlijk, vanuit onze eigen achtergrond en identiteit, bijdragen aan de complexe taken van Defensie.
Bij de NLDA geloven we in het concept leading by example. De training Oordeelvrij Communiceren is daarom beschikbaar voor alle medewerkers. Zelf volgde ik met veel interesse de eerste cursus in 2020. Ik was de enige burger in een geweldige groep militairen. Dankzij verschillende dialogen en reflecties tijdens de cursus heb ik de krijgsmacht, de defensieorganisatie en mijn invalshoek daarin vanuit mijn achtergrond opnieuw onder de loep kunnen nemen. Ik heb dat ervaren als een voorrecht en het heeft mijn blik verrijkt – hopelijk dat van de militairen in mijn groep ook.
Als we weer inloggen op ons netwerk weet u dat Ubuntu veel meer is dan slechts het computerbesturingssysteem: het is het kloppende hart van onze organisatie.
(Drs Karishma Chafekar, Docent Engels bij het TalenCentrum Defensie (TCD))
