In deze rubriek bespreekt een NUT-lid drie opmerkelijke uitspraken i.v.m. taal die hij of zij de afgelopen maanden heeft gehoord of gelezen. Deze keer: Eric Tiggeler van het Taalcentrum-VU. Eric is neerlandicus: hij ontwikkelt cursussen voor het Taalcentrum-VU en is schrijver van een groot aantal taaladviesboeken.
Uitspraak: ‘Maîtresse en enquête mogen hun hoedje houden’
Waarzo: De Standaard
Hoezo: Wat doe je met de schrijfwijze van leenwoorden, wanneer de taal die het woord uitleent haar spellingregels verandert? In Frankrijk is veel ophef ontstaan nu educatieve uitgevers er hebben besloten nieuwe spellingregels te volgen, die er onder andere toe leiden dat het accent circonflexe in een aantal gevallen vervalt. Er zijn ongetwijfeld Nederlanders die nog geen moment van hun nachtrust hebben opgeofferd aan de prangende vraag of ook hun enquêtes en maîtresses nu hun dakjes verliezen, maar de spellingcommissie van de Nederlandse Taalunie brengt niettemin sussend nieuws: het diacritische teken blijft namelijk behouden. De Taalunie wil begrijpelijkerwijs rust in de spellingtent, en bovendien verdwijnt het dakje in de genoemde gevallen niet volledig: Fransen die eraan hechten, mogen volgens minister van onderwijs Vallaud-Belkacem ook de vertrouwde schrijfwijze blijven gebruiken.
Uitspraak: ‘Wijs jij anderen op spelfouten? Dan ben je een onaangenaam mens’
Waarzo: RTL Nieuws
Hoezo: Volgens RTL Nieuws ben je ‘een onaangenaam mens en zelfs een beetje lomp’ als je mensen wijst op taal- en spelfouten. Dat zou blijken uit onderzoek van de Universiteit van Michigan. Die liet 83 proefpersonen een set e-mails doorlezen: sommige foutloos, andere vol taalfouten. Achteraf gaven de proefpersonen hun oordeel over de e-mails én beantwoordden ze vragen over zichzelf. RTL Nieuws: ‘De proefpersonen die als minder aardig bekendstonden, ergerden zich veel meer aan de fouten in de mails en benoemden dat ook. Vooral de grammaticale fouten zorgden voor veel ergernis bij deze onaangename types.’ Hoe je door onderzoeksvragen te beantwoorden het beeld oproept dat je ‘als minder aardig bekendstaat’, lezen we helaas niet terug. Ook het persbericht van de universiteit zelf schept niet veel meer duidelijkheid: daar blijkt het vooral te gaan over de manier waarop introverte versus extraverte mensen reageren op taal- en spelfouten. Voor extraverte mensen maakt een taalfoutje meer of minder niet zoveel uit. Maar waarom dat hun introverte tegenpolen tot ‘less agreeable people’ zou maken, dat blijft in het midden.
Uitspraak: ‘Spelfout nekt Mexicaanse criminelen’
Waarzo: NOS
Hoezo: De NOS meldt dat in Mexico vier leden van een drugskartel tegen de lamp liepen toen ze rondreden in een nep-politiewagen. Een zorgvuldige replica van het officiële politievoertuig, op één misser na: op de flanken stond divición in plaats van división. Toen de spelfout argwaan wekte bij een militaire patrouille, werden de boeven opgepakt. Dit nieuwsbericht lijkt op dat van een maand geleden: toen kwam naar buiten dat hackers in Bangladesh een miljoenenbuit misliepen doordat ze bij een overschrijving een spelfout maakten (fandation in plaats van foundation) waardoor een bankmedewerker in de alarmstand schoot. Het blijft geruststellend om vast te stellen dat in een tijd waarin alertheid op spelfouten in een kwade reuk staat (zie het vorige bericht), diezelfde alertheid soms toch ook nog gevierd wordt als heroïsche, de wereldorde in stand houdende karakterkwaliteit.
(Eric Tiggeler, Taalcentrum-VU, Vrije Universiteit Amsterdam)
