Tijdens de conferentie in Leiden kwamen op vrijdag de zes themagroepen van de NUT samen. Hieronder vind je een kort verslag van wat er bij hen speelt.
Interesse om nog meer te weten over de NUT? Neem dan zeker even het NUT-jaarverslag door!
Themagroep Academisch taalgebruik
Tijdens onze themagroepvergadering hielden we allemaal een korte pitch over waar we afgelopen jaar aan hebben gewerkt. De rode draad in de lopende projecten is de integratie van AI in taalonderwijs en academische schrijfvaardigheid. AI wordt steeds vaker opgenomen in cursussen voor zowel studenten als docenten, met initiatieven zoals AI-writing courses, prompt training en AI-proof schrijfopdrachten. Toch verschilt de mate waarin opleidingen AI omarmen, waarschijnlijk doordat officiële AI-beleidslijnen vaak nog ontbreken of slechts op facultair niveau worden ontwikkeld.
Naast AI blijven taalbeleid en academische schrijftrainingen een belangrijk thema met een groeiende vraag naar maatwerkondersteuning. We werken steeds vaker aan breed toegankelijke schrijfprogramma’s, waarbij er tegelijkertijd zorgen zijn over bezuinigingen en een groeiende vraag naar maatwerkondersteuning. Ook wordt er nagedacht over hybride onderwijs, innovatieve leeromgevingen en nieuwe manieren om studenten en docenten te begeleiden in academische taalvaardigheid, zowel in het Nederlands als in het Engels.
Tijdens de tweede helft van de vergadering gaf Frank van Splunder een update over de visietekst van het Nederlands-Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs over het slaan van een brug tussen overheid en onderwijsinstellingen. Ook hebben we onze ervaringen gedeeld rondom academische taalvaardigheid. We ervaarden dat de interesse in academisch schrijven en Engels als keuzevak afneemt, en scripties worden soms steeds minder streng beoordeeld op taalgebruik.
We blijven elkaar het komende jaar ontmoeten via online themaworkshops. En na vier jaar met veel inzet en plezier voorzitter te zijn geweest, heb ik het stokje overgedragen aan Jorieke Rijnders (RUG). Ik kijk terug op een waardevolle periode binnen de groep en heb er alle vertrouwen in dat Jorieke met haar expertise en enthousiasme deze rol uitstekend zal vervullen. Ik wens haar veel succes en kijk uit naar de verdere ontwikkelingen binnen deze groep.
(Evonne van Genderen, ex-themagroepvoorzitter Academisch taalgebruik)
Themagroep Cultuur en inclusie
“Cultuur en inclusie” is de nieuwe naam van de themagroep Interculturele communicatie.
Zoals jullie wellicht weten zijn wij een kleine (en fijne!) themagroep die recent een doorstart heeft gemaakt onder leiding van Erick van den Bercken (Babel), Cristina Irún Chavarria (Tilburg) en Henk Noorland (INTT-UvA), waarvoor nogmaals veel dank!
Wij verwelkomen Caro Struijke (Radboud in’to Languages) als nieuwe voorzitter en twee nieuwe leden: Jytta Janssen (Talencentrum Defensie) en Kitty Sterkendries (KU-Leuven).
Samen hebben we een aantal casussen besproken waaruit nogmaals bleek dat de onderwerpen cultuur en inclusie soms spanningen kunnen oproepen in de les (in zowel taalcursussen als cursussen die zich speciaal richten op deze onderwerpen). We zien het als de taak van de docent om een neutrale positie in te nemen en een veilige context te bieden waarin alle deelnemers zich veilig voelen hun standpunt te belichten. Toch is soms lastig voor de docent om het leerproces en de groepsdynamiek in goede banen te leiden. Hier willen we graag meer over leren – en delen met leden van de NUT. Wij werden later op de dag meteen op onze wenken bediend met de verhelderende workshop Waardevol verbinden: Over wereldbeelden, en interculturele waarden door Rien van der Toorn, naar aanleiding van een ‘prangende vraag’ van Babel. Wij zijn van plan sprekers uit ons netwerk uit te nodigen voor onze tweejaarlijkse bijeenkomsten om ons verder bij te spijkeren over dit onderwerp.
Verder hebben wij besproken hoe we elkaar beter op de hoogte kunnen houden van ontwikkelingen in dit snel veranderende veld. We gaan een digitale omgeving creëren waarin we elkaar op de hoogte gaan houden van literatuur, bijeenkomsten, enz.
Als je het leuk vindt om mee te denken over cultuur, inclusie en hoe die hun weerslag vinden in taal- en communicatieonderwijs, wees welkom!
(Caro Struijke, themagroepvoorzitter Cultuur en inclusie)
Themagroep Moderne vreemde talen
Vrijdagmorgen 21 maart 2025 vond in Leiden de jaarvergadering plaats van de themagroep MVT. De dag ervoor genoten we al van de lentezon en een goed georganiseerd programma door Leiden, afgesloten met een diner dansant! Deze vrijdagmorgen waren er 14 collega’s van Nederlandse en Vlaamse Universiteiten en Hogescholen aanwezig bij de MVT-jaarvergadering.
Als eerste punt op de agenda stond overname van het voorzitterschap. Clelia Richters-Teodoro (Rijksuniversiteit Groningen) gaf aan het stokje over te willen nemen en René Vermeulen (In’to Languages Nijmegen) bood aan dit samen met haar op te willen pakken. Fijn dat ze dit samen willen doen.
Daarna inventariseerden we de onderwerpen die we graag komend jaar aan bod willen laten komen, zoals de toekomst van de Vreemde talen in tijden van bezuinigingen en AI, inhoudelijke inzet AI in het MVT-onderwijs, cursusformats, enzovoort. En we bespraken welk platform we het beste kunnen gebruiken voor kennisdeling rondom AI binnen de themagroep MVT.
Ginny de Vos (Linguapolis) presenteerde een pilot met een nieuw ontwikkelde cursus Spaans die minder contacturen heeft. Deze zal binnenkort starten. Linguapolis hoopt met deze minder dure cursus een groter publiek aan te spreken. De resultaten zullen op een later moment gedeeld worden.
Vervolgens presenteerde student Jochem Pannenkoek de voor In’to Nijmegen nieuw ontwikkelde AI-feedbackhulptool voor docenten voor de correctie van schrijfopdrachten. Deze heeft als doel de werkdruk van docenten te verminderen.
Aan het einde van deze inspirerende jaarvergadering werd voorzitter Kathelijn Jacobs (Utwente) bedankt voor haar inzet voor de themagroep MVT. De leden van de themagroep zullen elkaar op een later moment in dit jaar weer ontmoeten tijdens een volgende onlinebijeenkomst.
(Kathelijn Jacobs, ex-themagroepvoorzitter Moderne vreemde talen)
Themagroep NT2
We hadden een mooie en drukbezochte vergadering met de themagroep NT2. Als gasten schoven aan: Fiona Koot van de Taalunie (is eigenlijk altijd wel vertegenwoordigd bij onze vergaderingen) en Mart van der Zanden, programmamanager bij het staatsexamen NT2, om te polsen hoe er bij NT2 gedacht wordt over een op te zetten stexIII, op C1-niveau. Verder spraken we over de perikelen rond inburgering, zorgen om de inhuur van zzp-ers, de ITNA en de vraag hoe we straks invulling moeten en kunnen geven aan de WIB. Sommige instituten hebben al verruimd aanbod, andere zijn nog in afwachting van aanvraag en beleid.
We namen afscheid van Celine Schouten als voorzitter, aan wie veel dank, en Melissa Verkleij van Maastricht neemt het stokje van haar over. We wensen haar veel succes!
(Utie Wouters, lid themagroep NT2)
Themagroep Toetsing
De themagroep Toetsing was weer goed vertegenwoordig met veel oude bekenden en een aantal nieuwe gezichten. Voorafgaande aan de vergadering werden al veel punten ingebracht. Zoveel zelfs, dat iedereen slechts een kwartiertje spreektijd kreeg. Een hele opgave, maar het is ons gelukt alles bij langs te gaan.
Een belangrijk terugkerend punt tijdens de bespreking betrof perikelen rondom Ans. Meerdere talencentra werken met dit digitale toetsingssysteem of gaan dit binnenkort doen, en veel ervan lopen ertegenaan dat het systeem niet optimaal werkt of niet aangepast kan worden aan hun wensen. Dit lijkt te komen door groeiproblemen bij Ans. Hoewel de hoop is dat dit probleem zich op termijn op gaat lossen, zal de themagroep in de komende periode toch bijeenkomen om elkaar te voorzien van tips.
Een ander belangrijke vraag kwam van Radboud In’to Languages. Zij ontwikkelen op dit moment een C1-toets Nederlands en zijn op zoek naar pre-testgroepen uit andere talencentra om de toets te valideren. Mocht een talencentrum een groep ter beschikking hebben, neem dan contact op met Bram de Jong: bram.dejong@ru.nl
Een laatste terugkerend punt, niet zozeer tijdens deze vergadering maar vooral sinds de komst van AI, is hoe we om moeten gaan met AI in toetsing. Nog steeds bevinden talencentra zich voornamelijk in de experimentele fase, maar AI lijkt geschikt te zijn voor het geven van formatieve feedback. We hebben hiervoor goede prompts en handigheidjes met elkaar gedeeld.
Tot slot droeg Jorieke Reinders het stokje van haar voorzittersschap voorlopig over aan Sabine Steemans (Universiteit Antwerpen), die zich kandidaat stelde om de komende bijeenkomsten te organiseren. Omdat we nog geen voorzitter hebben gevonden die de rol structureel op zich kan nemen, delen we hierbij de oproep om eenieder die in deze kleine maar leuke taak geïnteresseerd is.
(Jorieke Reinders, ex-themagroepvoorzitter Toetsing)
Themagroep Vertalen
Ook dit jaar hadden we voor de themagroepvergadering een agenda met actuele thema’s en daarnaast een presentatie van een externe spreker. De opkomst was hoog: negen collega’s konden naar Leiden komen en samen met de spreker hadden we met zijn tienen een geanimeerde bijeenkomst. Na een korte voorstelronde, waarin iedereen zijn werkzaamheden en actuele werksetting toelichtte, vervolgden we met een bespreking van de stand van zaken in vertalersland zoals zich die sinds de onlinebijeenkomst in oktober ontwikkeld heeft. De situatie verschilt per talencentrum, maar is over het algemeen grillig vanwege het gebruik van MT en de bezuinigingen. Dit heeft zijn weerslag op de hoeveelheid opdrachten en drukt daarom op de tarieven. Sommigen richten zich in toenemende mate op post-editing om in een behoefte te voorzien. We zien ook een toename in met MT of AI gegenereerde teksten die niet ter redactie langskomen, waardoor slecht en inconsequent taalgebruik in teksten toeneemt. De bestaanszekerheid is om al deze redenen een brandend thema; van een aantal collega’s is bekend dat ze na hun pensioen niet vervangen zullen worden. Er volgde een bespreking op het gebied van AI, over DeepSeek (waarmee nog niemand gewerkt heeft), eigen AI (Talencentrum Defensie), de omgang met de AI-component in DeepL en de problemen met MS Copilot inzake gegevensbeveiliging waarvoor SURF in december waarschuwde. Na de koffiepauze volgde een hoogst interessante presentatie door Tony Foster van de Master Vertalen in Leiden over die opleiding met het thema “Leiden jullie ons op voor werkloosheid?” Het antwoord was – gelukkig – nee. Hij zette aan de hand van treffende voorbeelden uiteen hoe ze studenten semantiek, aanvliegroutes voor vertalingen en omgang met MT en AI leren en welke problemen daarbij voorkomen. Tot slot volgde een brainstormsessie over de hypothetische vraag hoe de toekomst eruit zal zien, als er alleen nog met MT vertaald zou mogen worden. De conclusie was dat er een gezamenlijke verklaring over het nut en de noodzaak van echte vertalingen moet komen. De ochtend vloog om en de bijeenkomst werd besloten met de overdracht van het voorzitterschap door Kim Middel aan Steven Ralston. Iedereen was blij met elkaar van gedachten te kunnen wisselen; vermoedelijk wordt er later in het jaar weer een onlinebijeenkomst gepland.
(Kim Middel, ex-themagroepvoorzitter Vertalen)
